Τα Συντάγματα των ελευθεροτεκτόνων (1723)

Η απόφαση να μεταφρασθούν τα Συντάγματα του 1723, τα λεγόμενα και Συντάγματα του Άντερσον, ελήφθη στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τη συμπλήρωση των 300 ετών από την έκδοσή τους στο Λονδίνο της Αννοβεριανής Δυναστείας. Όμως, το ζήτημα είναι πιο πολύπλοκο από ένα εκδοτικό εγχείρημα και σάς το καταθέτω:
Από την εποχή που μυήθηκα μού προξενούσε ιδιαίτερη εντύπωση η άγνοια (ή ορθότερα η περιφρόνηση) του συγκεκριμένου κειμένου από τους περισσότερους τέκτονες, πρωτίστως ως περιεχόμενο και δευτερευόντως ως θεμελιώδες κείμενο για την εξέλιξη της Συντεχνίας. Διακόσια σχεδόν χρόνια ελληνικός τεκτονισμός, ουδέποτε απασχόλησε τη διοίκηση κάποιας Μεγάλης Στοάς (ούτε καν αυτών που είναι φίλα προσκείμενες -για να μην πω δουλικώς προσκολλημένες- στην αγγλοσαξωνική παράδοση) να ασχοληθεί σοβαρά με την απόδοση του κειμένου και την ανάδειξη των κύριων ιστορικών και ερμηνευτικών σημείων του. Μόνον αποσπασματικές μεταφράσεις (ως επί το πλείστον τα Αρχαία Καθήκοντα και οι Κανονισμοί) και συνήθως ιδιαιτέρως χαμηλής ποιότητας.
Και όμως στα Συντάγματα υπάρχουν απαντήσεις για όλα. Για τις ιστορικές υπερβολές που ανέκαθεν υιοθέτησε ο σύγχρονος τεκτονισμός στην προσπάθεια εγκαθίδρυσης μιας αμφίβολης γενεαλογίας και σύνδεσης με το παρελθόν. Για τα αρχαία Καθήκοντα και ιδίως τους Κανονισμούς πάνω στους οποίους στηρίχθηκαν όλα τα κατοπινά τεκτονικά διοικητικά μορφώματα. Για τον τρόπο που συστήνεται μια στοά και εγκαθιδρύεται η σχέση της με τη Μεγάλη Στοά. Και όλα αυτά μέσα από ένα πρίσμα φιλελεύθερο, δημοκρατικό και ιδίως συμβατό με τις αρχές του Διαφωτισμού.
Επομένως, η έκδοση αυτή δεν έρχεται ως μια ρηξικέλευθη προσπάθεια να προσφέρει γνώση στο (μη) απαιτητικό (ελληνικό) τεκτονικό κοινό. Έρχεται για να αναδείξει τα αυτονόητα και ιδίως να θυμίσει σε όλους μας ότι δεν μπορείς να σεμνύνεσαι ότι είσαι καλός κάπου εάν αγνοείς τα απολύτως στοιχειώδη.
Τα Συντάγματα πρέπει να τα διαβάσουν όλοι, ιδίως όμως οι νέοι τέκτονες για να γνωρίσουν το αλφάβητο (κυριολεκτικά) της παράδοσής μας. Αλλιώς, είναι καταδικασμένοι να μείνουν στην άγνοια, όπως μείναμε και εμείς για πολλές δεκαετίες, προστρέχοντας σε ό,τι πιο νεφελώδες και ανούσιο είχε να προσφέρει η ελληνική εκδοτική παραγωγή. Και κυρίως είναι καταδικασμένοι να επαναλάβουν τα λάθη που εμείς κάναμε (και δεν ήταν λίγα).
Η γνώση εντός του συστήματός μας δεν είναι μόνον δύναμη. Είναι πλέον και ανάγκη για την επιβίωση αυτού. Ο σύγχρονος ελληνικός τεκτονισμός νιώθει μεγαλύτερη οικειότητα με την αντιπαράθεση, την (αυτο)προβολή, την ανάδειξη του (χαμένου) κοσμοπολιτικού του στοιχείου, παρά με την ίδια την ουσία του: τη γνώση και την εξελικτική του μέσα από αυτή.